Maandelijks archief: juni 2024

Column, Leven, Morvan

Bakoven in Gacôgne

Bakoven

We hoeven niet lang te rijden, het zal 6 km zijn, oftewel 10 minuten over de slingerweggetjes in de Morvan.
En toch ruik ik de warme pizza’s en het pasgebakken brood al.

We hebben de wagen volgeladen met gerezen deeg, koffie en thee, een paar flessen wijn, houtblokken en doosjes vol met lekkernijen voor op de pizza’s.

Eens in de zoveel tijd wordt in Gâcogne namelijk de oude houtoven opgestookt.
Dan komen mensen bij elkaar om brood en pizza’s te bakken en natuurlijk te kletsen, te eten en te drinken.

Er is geen geur lekkerder dan die van versgebakken pizza met tomatensaus, salami, knoflook, kaas.

En ik ruik de warme pizza’s al, vreemd want het gerezen deeg is nog geen pizza geworden en er is ook nog geen vers brood.
Ons brein, in ieder geval de mijne, kan geuren ruiken van dingen die er niet zijn.
En ook geuren van dingen die er wel zijn, maar ja dat kunnen de meeste mensen wel.

Het is een neurologisch complot van mijn eigen zintuigen.
En dat kan heel goed zo zijn, want we worden tegenwoordig doodgegooid met complottheorieën, dus deze kan er ook nog wel bij.
Ik wist alleen niet dat ze ook in mijn hoofd kunnen plaatsvinden, gevoed door mijn reukpapillen.

Ik herken die theorieën wel in de maatschappij, want ineens staan de binnen – en buitenlandse autoriteiten ter discussie, zoals politiek, bedrijven, wetenschap.
De nieuwe denkers denken dat de aarde plat is en dat 5G de eigenlijke oorzaak is van de coronapandemie.
Kennis wordt als onbetrouwbaar gezien en de opkomst van ‘do-it-yourself’-wetenschap is flink gestegen.

Ondertussen zit ik er toch wel mee, dat ik de versgebakken pizza nu al ruik.
Terwijl we nog 10 minuten moeten rijden en het brood en de pizza’s nog moeten bakken.
Sowieso is wachten niet echt een sterke kant van me.

Mijn neurologisch complot is meer een reukstoornis, een fantosmie.
Maar ik zal daar zelf maar eens onderzoek naar gaan doen, want deze informatie kan ook zomaar onbetrouwbaar zijn.
Het kan namelijk ook zijn dat ik gewoon een groot imaginair inlevingsvermogen heb.
En dat lijkt me het meest waarschijnlijk.

Dus rustig nu. Geduld en vertrouwen.

Op naar de gezelligheid en straks ruiken, drinken en eten.

Column, Leven, Liefde, Morvan, Sterven

Dank je wel Françoise Hardy

Françoise Hardy

De man las zijn tijdschrift en likte aan zijn vinger iedere keer dat hij een bladzijde omsloeg. Daarbij keek hij over zijn bril, die op het puntje van zijn neus balanceerde, steeds even de wereld in. Ik doe dat zelf ook, even de wereld inkijken als ik verdiept ben in een onderwerp. Een manier om te ontspannen en met een andere kijk weer verder te gaan aan het verhaal.

Bij één van de ombladeringen viel zijn oog op mij. Hij zat aan de ene kant van de deur en ik aan de andere op het terras van de dorpsherberg. Het was nog niet echt druk aan de tafeltjes, het was nog vroeg op de avond, maar de waard liep toch regelmatig met lege of volle glazen tussen ons door of vulde de mijne of die van hem.

‘Ah, jou moest ik net hebben,’ zei de man, die zijn bril op de rand van zijn tafel legde. Een poot bungelde naar beneden en het kon niet lang duren voor het kijkgereedschap de weg naar het grind vond. Alles wat balanceert kan twee kanten opgaan.

‘Ja, jou,’ sprak de man en priemde met zijn vinger mijn kant op, ‘heb je het gehoord van Françoise Hardy? Ze is gestorven, terwijl ik dacht dat ze in remissie was.’

Nu moest ik eerlijk bekennen dat ik niet wist dat ze ziek was, wel dat ze al een aardige leeftijd had. Op de middelbare school leerden we Franse chansons te vertalen. Dat waren mooie lessen, want de chansons zelf werden ook afgespeeld. De leraar frans, onder andere gekleed in een zelfgebreid vest en zijn voeten gestoken in open sandalen met geitewollen sokken, had dan zijn platenspeler bij zich en legde een singeltje op de draaischijf. Voor mij een moment om weg te dromen en even niet bezig te zijn met de grammatica van deze toch moeilijke taal. Zo draaide hij, naast nummers van Julien Clerc en Michel Sardou, ook haar hit ‘Tous les garçons et les filles’. Deze hit was uit 1962 en wij bestudeerden haar tekst in 1978 en zelfs nu heb ik haar nummer nog in mijn spotify playlist staan.

‘Goh,’ mompelde ik een beetje uit het lood geslagen, ‘dat wist ik niet.’

De waard vulde mijn glas nog eens aan, tot het randje. Waarbij het, hoe langer de avond duurde, steeds lastiger werd om het vocht in het glaasje te houden als ik het naar mijn mond bracht. Maar meestal ging het goed. Net als bij de bril, die ondertussen alweer op zijn neuspuntje balanceerde. De man had zijn vingers bevochtigd en een bladzijde van zijn tijdschrift omgeslagen. Terwijl ik nog eens naar mijn volle glaasje keek.

‘Op jou Françoise,’ lispelde ik, ‘dank je wel voor jouw muziek en dat je anders was dan alle anderen uit jouw tijd. Voordat ik vanavond mijn bed in kruip, draai ik nog 1x jouw lied over een jonge vrouw die de liefde nooit gekend heeft en haar jaloezie richting de koppels om haar heen. Santé’

Column, Morvan

Klein, kleiner, kleinst

Jeaux

Een kleine man daalde de heuvel naast ons huis af, terwijl ik haar net besteeg. Toen we elkaar naderden bleek hij toch iets groter te zijn dan klein. Maar in vergelijking met mijn lengte was hij, net als bijna iedere fransman, wel een stuk kleiner.

‘Bonjour Patrick, ça va?’, was mijn begroeting.
‘Oui, ça va et toi?, was de zijne.
Een doodnormale begroeting op het franse platteland.

Ik haalde een grote rode zakdoek uit mijn broekzak om het zweet van mijn gezicht te vegen. De weg omhoog is immers intensief.
En terwijl ik even mijn adem pakte en weer uitblies, vroeg ik:‘Staat er bij jullie ook in het nieuws, dat er miljoenen jaren geleden de kleinste bekende mensaap heeft geleefd in Duitsland?’

We staan op een punt waarop je het gehucht Jeaux in de verte ziet liggen, de warme zuidwestenwind woei over het pad, maar de zon had geen vat op ons door de schaduw van de overhangende bomen.
Ik dacht, ik begin een keer niet over het weer, maar gooi er gelijk een leuk onderwerp in.
Ik zag Patrick denken, diep denken, alsof hij de krant van voor naar achteren en weer terug doornam, maar misschien stond hij ook alleen maar even op adem te komen.
De krant die hier gelezen wordt, is normaal gesproken Le Journal du Centre. Een nieuwsvergaring over het departement Nievre en een klein beetje buitenlands nieuws op de laatste bladzijden.
Eigenlijk hoeft Patrick niet lang te denken, want het nieuws zou dan op die achterste bladzijden moeten staan.
‘Nee, dat bericht heb ik niet gelezen, maar hoe weten ze dan dat het een hele kleine aapsoort was?’
‘Ze hebben een knieschijf en twee tanden gevonden.’

Moet je nagaan. Iemand heeft ergens (waarom precies daar) in de deelstaat Beieren een schep in de grond gezet en een hele kleine knieschijf en twee heel kleine tanden gevonden.
Hij of zij heeft die onderzocht en geconcludeerd dat het van een mensaap soort moet zijn geweest en dat die zo klein als een kleuter was.

‘Een heel kleine knieschijf en dito tanden.’
‘Ils ont eu la baraka,’ zei Patrick.

Zo is het, je moet wel erg veel geluk hebben of oneindig geduld om deze onderdelen van een verdwenen aapsoort te kunnen vinden.

Na het afscheid met de gebruikelijke woorden: ‘Bonne journée et au revoir’, vervolgde ik mijn weg omhoog en bedacht ik me dat er over een miljoen jaar misschien iemand is die in Mhère met een schepje in de grond een knieschijf en twee tanden van mij vindt en concludeert dat er heel veel jaren geleden ook reuzen leefden in de Morvan.

Column, Leven, Morvan

Opvallende stem

Morvan

Vanmorgen kwam ik Tom tegen, op de markt in Ouroux-en-Morvan, Tom Jansen. Je kent hem vast wel, die Nederlandse acteur met zijn kenmerkende stem. Ko van Dijk’s stem haalde je ook overal tussenuit. Tom hoeft weinig aan zijn stem te doen om hem zo te houden, zegt hij zelf, af en toe een sigaret en een wijntje 😁.

Ik zal niet zijn hele filmografie opnoemen, maar in Oeroeg, Het bittere kruid en Een mens van goede wil, was hij te zien en te horen. Af en toe reist hij nog naar Nederland, gewoon voor nog een rol in een serie of film. Niet te lang, want het leven in de Morvan kan hij zeker niet missen.

Ik mag vast nog even reclame maken, hij is nu namelijk te zien op de Nederlandse televisie in de serie Zussen bij omroep Max 👍