Toen ik de hoek van de Taalstraat en Marktveld omsloeg, zag ik waar het vandaan kwam. Vanaf restaurant De heer Kocken had ik op de dreun van een vette bas beat gelopen. En nu zag ik een kleine auto midden op de eenrichtingsweg staan. Het bestuurdersportier stond open en twee jongens met kei vette guns, dat is hier gewoon een ander woord voor armspieren, stonden op de weg. Het dreunende geluid dat uit het vehikel weerklonk, liet niet alleen de vogels opschrikken maar ook het bier in de glazen op de terrastafels opnieuw schuimen.

Het was slimmer en stukken sneller geweest als ik vanaf de parkeerplaats achter de oude bibliotheek rechtstreeks naar het Marktveld was gelopen. Het o zo gezellige Marktveld in het centrum van Vught, een plein met terrassen gescheiden van de bijbehorende café’s door een eenrichtingsweg.
Maar als kind had ik me aangewend om niet rechtstreeks op mijn doel af te lopen en als volwassene loop ik nog steeds het liefst een rondje in plaats van in een rechte lijn naar en van het doel. Het nazomerse weer nodigde daar ook toe uit.

Ik moest helaas wel vlak langs de auto lopen om mijn inkopen voor deze zaterdagmiddag te doen. Bij het passeren van de auto zag ik twee eikeltjes aan de binnenspiegel bewegen op hetzelfde ritme als de jongens die van hun ene op het andere been onrustig bewogen en hard met elkaar stonden te praten. Bij nader inzien bleken het twee kleine bokshandschoentjes te zijn.
‘Vanavond party bij ons in de tuin, me moeder heb zelf gezegd dat er wel eens wat reuring in de wijk mag komen,’ zei diegene met de meest glimmende, achterovergekamde haren.
Ik moest inwendig even lachen bij het gebruik van het woord reuring, blijkbaar eerder uitgesproken door de moeder en gereproduceerd door deze jongeman. Zou het voor hen de betekenis in de positieve zin van het woord hebben, die van een gezellige drukte. En wie bepaalt dan wat gezellig is? Of geldt hier de recht van de sterkste, diegene met de grootste mond, de zwaarste muziekinstallatie en de dikste spierbundels? Reuring betekent ook ‘onrust’ en dat was zeker wat ik nu ervaarde.

De mensen op het terras hielden hun glazen vast en keken van de auto naar de jongens, maar niemand durfde er iets van te zeggen. De luiken van het Gogelhuis, iets verderop in de straat, waren nog geopend en ik vroeg me af hoe Izaak Jan Alexander Gogel dat vroeger aangepakt zou hebben? Zou hij zijn huis uitgestormd zijn en de twee een draai om hun oren hebben gegeven? Of zou hij zich verschanst hebben achter de houten luiken van het witte pand. Op de eerste automobiel met verbrandingsmotor moest in zijn tijd nog zestig jaar gewacht worden, alsmede op elektriciteit, maar pummels van amper twintig jaar had je toen natuurlijk ook.

Ondertussen was de rij auto’s, achter de op en neer springende auto inclusief jongens, zo groot geworden dat er iemand uitstapte en naar de jongens riep.
‘Ja, ja, chill’m,’ schreeuwde de jongen met de sleutelbos in zijn handen over zijn schouder en vervolgde tegen zijn vriend, ‘zie je vanavond, Bro.’
Met brullende motor verliet de gast het plein en het gerstenat kreeg weer tijd om rustig dood te slaan in de glazen.

Voor de winkel draai ik me nog een keer om. Geen eikels of bokshandschoenen meer te zien, maar een plezante drukte. Reuring kan best gezellig zijn, voor iedereen.

Je hebt vast weleens de waterpomp met bovenop een lantaarn zien staan in het midden van het dorpsplein op het Marktveld in Vught. Meer dan twee eeuwen geleden was de pomp een onderdeel van diverse voorzieningen voor de brandbestrijding. Een ander onderdeel van die brandbestrijding in het centrum van Vught is een waterput, die niet zo opvalt. Waarschijnlijk heb je ooit je fiets tegen het ronde muurtje gezet zonder je iets af te vragen. Ik in ieder geval wel, tot een week geleden.

Net als iedereen heb ook ik mijn vaste gewoontes. Zo wandel ik iedere ochtend door het centrum van Vught, ver voordat de winkeliers met hun rammelende sleutelbossen de deuren openen. Ik loop steeds hetzelfde rondje, ontmoet steeds dezelfde mensen met ook hun aanwensel tot houvast. Deze gewoonte is belangrijk voor me. Mijn brein hoeft zich nog niet in te spannen en ik kan de bespaarde mentale energie later gebruiken voor een bijzondere ontmoeting. Maar mijn routine kan ook zomaar verstoord worden. Zoals vanmorgen. Want haar was ik tot nu toe nog nooit tegengekomen.

Ze staat voorovergebogen, geleund met haar billen tegen de lage ronde muur van een eeuwenoude waterput. Ze ziet er oud uit, haar lichaam is kromgegroeid. Als ze rechtop had kunnen staan zou ze de monumentale Petruskerk aan de andere kant van de straat zien. Een oude vrouw met een zwarte strompelende kat. Een kat die, dan weer voor dan weer achter, onder haar rok tevoorschijn komt.
‘Gaat het goed met U?
Haar bovenlichaam zoekt links en rechts naar evenwicht.
‘Geen probleem, jongeman,’ kraakt haar stem, ‘gewoon even uitrusten op dit speciale plekje. Hier heeft hij me voor het eerst gekust.’
Een hele geruststelling, tegenwoordig lees ik te vaak over mensen waar iets ernstigs mee gebeurt, een aanval in het hart of de hersenen.
‘Wie gekust?’ vraag ik.
Daar waar de hedendaagse vrouw de tailleband van haar rok op de taille draagt, heeft zij de band van haar donkere rok tot net onder haar boezem vastgesnoerd en heeft ze haar hoofd bedekt met een witte muts. Kledij dat lijkt op die van de Brabantse vrouwen welke Vincent van Gogh vroeger schilderde. Het zal me niet verbazen als ze klompen draagt.
Maar lopen doet ze nu even niet, ze staat uit te rusten.
‘Gillis, mijn lieve Gillis. Ik mis ‘m nog iedere dag.’
De kat niest en kijkt omhoog. De tragiek van het ouder worden, steeds meer lieve mensen vallen om je heen weg en jij gaat door.
‘Zal ik ‘m even voor u optillen?’
Ze kroelt door zijn vacht en het zwaar ademende dier spint, zoals alleen katten kunnen waar je heel lief tegen bent.
‘Hij ruikt nog altijd hetzelfde,’ fluistert ze, terwijl ze haar neus in de vacht van de kat drukt, ‘Gillis, we zouden trouwen zodra hij de put klaar had. Maar de dag voor de put klaar was, is ie naar beneden gevallen en verdronken.’
De kat niest weer, de druppels spatten uiteen op het bruinzwarte van haar rok en ik neem de kat van haar over. De trilling van het spinnen is van het dier overgegaan in de oude vrouw terwijl ze aanstalten maakt om weer verder te gaan. De kat steekt de straat over naar de kapel aan de zijkant van de kerk. Hij sleept met zijn rechter achterpoot en niest nog eens voor hij langs de gietijzeren straatlantaarn loopt en verdwijnt in de donkere nis tussen het middenschip en de zijbeuk.

Ik hoor het geschuifel van haar houten klompen. Maar als ik me omdraai om ‘dag’ te zeggen, zie ik haar niet meer. Wat ik wel zie, is de ronde muur van de waterput waar ze tegenaan geleund stond. In de putmond is een gegraveerde plaquette gemetseld. Er staat te lezen dat de waterput in 1791 is aangelegd, een kleine honderd jaar voordat Vincent zijn schilderijen maakte.

Met het geluid van haar schuifelende houten schoeisel in mijn oren pak ik mijn gewoonte weer op. Ik heb mijn bijzondere ontmoeting vandaag al gehad en koester de momenten waarop alles zo gewoon is.

Eindelijk vakantie. De dagelijkse beslommeringen achter me laten en gewoon genieten. ‘Laat alles maar even los en veel plezier in Italië,’ hoor ik mijn manager nog zeggen, toen ik de deur van kantoor dichttrok.

Vliegen naar een vakantiebestemming vind ik de meest relaxte manier van reizen, maar dit noodweer brengt een doodsangst in me naar boven. Het tot nu toe stabiel vliegende vliegtuig valt meters naar beneden, waardoor mijn maag ongeveer in mijn keel terecht komt. De man bij het raampje klemt zich vast aan zijn armleuningen en drukt zijn bovenlichaam zo hard mogelijk in zijn stoel. Buiten striemen de hagelstenen langs en tegen het veel te kleine raampje en het toestel weet niet meer of het naar boven of naar beneden wil. Het zweet staat in mijn handen, terwijl het jonge meisje dat tussen de man en mij inzit, rustig haar spelletje Brick and Ball’s speelt op haar mobieltje.

De zweetlucht van de medepassagiers is goed te ruiken en de ogen van de man bij raam zijn nu strak gesloten. Het meisje lacht naar haar beeldscherm, ze heeft vast weer een level gewonnen. Maar ik kan niet kijken naar die snel heen en weer vliegende balletjes, ze geven me teveel het gevoel wat de vliegmachine me nu ook geeft. Hoe kan het toch dat de ene mens in paniek raakt en de ander onverstoorbaar door kan gaan met waar het mee bezig is en deze angstige situatie kan loslaten?

Loslaten zou zo makkelijk moeten zijn, toch? Er zijn genoeg websites met handige tips. Voor mij werken die instructies blijkbaar niet. Laatst ben ik een weddenschap aangegaan met een vriendin en werd ik met mijn neus op de feiten gedrukt. Loslaten gaat voor mij nooit makkelijk worden. Zij leerde hoepelen en ik jongleren met drie ballen. Ze heeft gewonnen want een van mijn handen bleef hardnekkig een bal vasthouden.

Ik zie de knokkels van mijn handen wit worden en mijn vingers zich steeds dieper in de stof van de armleuningen dringen. Bang om dood te gaan, speelt ook mee. Ik weet dat het erbij hoort, sterven. Maar nu toch nog niet?

Mijn koptelefoon moet nu af. Ik wurm mijn vingers uit het schuim van de armleuning. Het gehoor blijft het langst werken als je doodgaat en stel dat ik net een absoluut fout liedje aan het luisteren ben, dan zit ik daar tot lang na mijn dood mee in mijn hoofd.
Het geluid van geroezemoes en gezoem van de airco is vervangen door doodse stilte.

Het vliegtuig heeft eindelijk besloten waar het heen wil, rukt zich los uit het noodweer en zet de landing in en ik voel me plotsklaps heel rustig worden. De man bij het raam opent een voor een zijn ogen en het gefluister verdringt de stilte. Het meisje zet haar mobieltje uit. Het bleekrode T-shirt is rond haar oksels verkleurd in bordeauxrood.
Zo snel als de angst voor de dood komt opzetten, zo snel verdwijnt ze ook weer.

‘Laat alles maar even los.’ Het is zo snel gezegd.
Zodra ik thuis ben, ga ik verder met leren jongleren.